Khởi Nghĩa Jacobite: Một Cuộc Đấu Tranh Chống Lại Triều Đột Năng của William III và Mary II

Cuộc đời đầy biến động và những quyết định táo bạo của James Francis Edward Stuart, con trai thứ hai của Vua James II của Anh đã dẫn đến một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử Anh: Khởi Nghĩa Jacobite.

Để hiểu được nguồn gốc của Khởi Nghĩa Jacobite, chúng ta cần quay ngược thời gian về năm 1688. Vua James II, người theo đạo Công giáo La Mã, đã bị buộc phải thoái vị trong cuộc Cách mạng Vinh Quang (Glorious Revolution), một sự kiện mà nhiều người coi là bước ngoặt quan trọng của chế độ quân chủ Anh.

James II bị thay thế bởi con gái ông, Mary II, và chồng bà, William III, Hoàng tử Orange của Hà Lan. William III và Mary II là những người theo đạo Tin Lành và được ủng hộ bởi một số đông quý tộc Tin Lành. Sự thay đổi này đã tạo ra sự bất mãn sâu sắc đối với những người Công giáo ở Anh, Scotland và Ireland, những người tin rằng quyền thừa kế của James II đã bị cướp đi một cách bất chính.

Trong bối cảnh đó, James Francis Edward Stuart (sinh năm 1688) được xem là người kế thừa chính đáng ngai vàng bởi những người ủng hộ nhà Stuart. Những người ủng hộ này tin rằng James II vẫn là vị vua hợp pháp và con trai ông là người xứng đáng được cai trị Anh.

Sự Hình Thành Khởi Nghĩa Jacobite:

Khởi Nghĩa Jacobite, một từ xuất phát từ tên “Jacobus”, phiên bản Latinh của “James”, bắt đầu vào những năm 1710s với các cuộc nổi dậy nhỏ lẻ ở Scotland và Anh. Những cuộc nổi dậy này bị dập tắt nhanh chóng bởi quân đội của Vua George I.

Tuy nhiên, James Francis Edward Stuart đã tìm cách củng cố sự ủng hộ cho mình. Ông liên lạc với các lãnh tụ Jacobite ở Scotland và Ireland, hứa hẹn khôi phục lại tôn giáo Công giáo nếu được lên ngôi. James cũng nhận được sự giúp đỡ từ nước Pháp, một quốc gia đang có mối quan hệ căng thẳng với Anh.

Bảy Chiến Tranh Jacobite:

Trong khoảng thời gian từ năm 1715 đến năm 1746, đã diễn ra bảy cuộc nổi dậy chính trị - quân sự được gọi là “Chiến tranh Jacobite”. Những cuộc chiến này thường kết thúc bằng thất bại của phe Jacobite.

Dưới đây là một số điểm nhấn quan trọng trong lịch sử Khởi Nghĩa Jacobite:

• Khởi Nghĩa năm 1715: Cuộc nổi dậy đầu tiên được dẫn dắt bởi Earl of Mar, đã thất bại sau khi quân đội Anh bao vây Edinburgh. James Francis Edward Stuart không thể tham gia cuộc nổi dậy này do bị quân Anh theo dõi chặt chẽ ở lục địa Europe.

• Khởi Nghĩa năm 1719: Cuộc nổi dậy thứ hai được tổ chức bởi James Francis Edward Stuart với sự giúp đỡ của Tây Ban Nha. Cuộc nổi dậy này cũng bị dập tắt nhanh chóng và James phải trốn sang Pháp.

• Khởi Nghĩa năm 1745-1746: Cuộc nổi dậy lớn nhất và thành công nhất trong số bảy cuộc nổi dậy Jacobite được dẫn dắt bởi Charles Edward Stuart, cháu trai của James Francis Edward Stuart.

Cuộc Nổi Dậy năm 1745 - 1746: Một Cơn Lốc Quá Mạnh:

Charles Edward Stuart (còn được gọi là “Bonnie Prince Charlie”), với sự thông minh và lòng dũng cảm, đã dẫn dắt quân Jacobite đến tận London. Ông giành được một số chiến thắng quan trọng trong những trận đánh đầu tiên, thu hút sự ủng hộ của người dân Scotland. Tuy nhiên, quân đội Anh dưới quyền chỉ huy của Công tước Cumberland đã phản công mạnh mẽ, buộc Charles Edward Stuart phải rút lui về Scotland.

Trận Culloden năm 1746 là trận đánh quyết định trong Khởi Nghĩa Jacobite. Quân Jacobite bị đánh bại thảm hại bởi quân đội Anh được trang bị vũ khí hiện đại hơn. Charles Edward Stuart phải trốn thoát sang lục địa Europe và Khởi Nghĩa Jacobite kết thúc.

Hậu Quả của Khởi Nghĩa Jacobite: Khởi Nghĩa Jacobite đã để lại một vết thương sâu trong lịch sử Anh. Cuộc đấu tranh giữa phe Tin Lành và Công giáo đã kéo dài nhiều thế kỷ, và sự kiện này đã củng cố vị trí của triều đại Hanover trên ngai vàng Anh.

Bên cạnh đó, Khởi Nghĩa Jacobite cũng là minh chứng cho lòng trung thành và tinh thần bất khuất của những người ủng hộ nhà Stuart. Mặc dù thất bại về mặt quân sự, ý tưởng về một Scotland và Ireland độc lập vẫn được nuôi dưỡng trong nhiều thế hệ sau đó.

Ngày nay, Khởi Nghĩa Jacobite được xem là một phần quan trọng của lịch sử Anh. Nó là minh chứng cho những cuộc đấu tranh chính trị - quân sự gay gắt và sự thay đổi sâu sắc trong xã hội Anh thời kỳ này.

Khởi Nghĩa Jacobite là một sự kiện phức tạp và đa chiều. Nó phản ánh những bất đồng sâu sắc về tôn giáo, chính trị và xã hội thời bấy giờ. Dù kết thúc bằng thất bại quân sự, Khởi Nghĩa Jacobite vẫn để lại dấu ấn không thể phai nhòa trong lịch sử Anh và truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ sau này với tinh thần đấu tranh vì lý tưởng của mình.

Ghi chú: Bài viết này chỉ là một bản tóm tắt ngắn gọn về Khởi Nghĩa Jacobite. Để hiểu đầy đủ hơn về sự kiện lịch sử quan trọng này, bạn nên tham khảo thêm các nguồn tài liệu khác như sách sử, tiểu luận và tài liệu lưu trữ.